e-Müstahsil Makbuzu Nedir?
Müstahsil makbuzu gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden mal satın alınmasında fatura yerine geçen ticari bir vesika olarak kullanılan kağıt müstahsil makbuzu ile aynı hukuki niteliklere sahip elektronik bir belgedir. e-Arşiv alt yapısıyla birebir aynıdır. Tek farkı çiftçiye dijital çıktı verilemez sadece kâğıt çıktı verilir. Bir sonraki gün bitimine kadar GİB’ye raporlanır. 487 Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ uyarınca, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 235’inci maddesine göre mevcut durumda kağıt ortamda düzenlenmekte olan “müstahsil makbuzu” belgesinin;
- Elektronik belge olarak elektronik ortamda düzenlenmesine
- Kâğıt ve elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine
- Başkanlığa elektronik ortamda raporlanabilmesine ilişkin düzenlemeler yapılmıştır. e-Müstahsil Makbuzu, yeni bir belge türü olmayıp, kağıt müstahsil makbuz ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.
e-Müstahsil Makbuzu’nda Bulunması Gereken Bilgiler Nelerdir?
- Belgenin tarihi, saat ve dakika olarak düzenlenme zamanı ve belge numarası,
- Malı satan çiftçinin adı, soyadı, T.C. Kimlik Numarası ve ikametgah adresi,
- Malı satın alan tüccar veya çiftçinin adı, soyadı veya unvanı, vergi dairesi, Vergi Kimlik Numarası ve adresi,
- Satın alınan malın cinsi, miktarı, bedeli, vergi ve varsa diğer kesintiler tutarı yer alır.
- Nitekim, Mükellefler bu zorunlu bilgilere ek olarak, ihtiyaçları doğrultusunda farklı bilgilere de yer verebilmektedir.
- Düzenlenecek e-Müstahsil Makbuzlarının Başkanlık sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması ve doğrulanmasına imkan vermek üzere, karekod veya barkodbilgisinin belge üzerinde bulunması zorunludur.
e-Müstahsil Makbuzunun Tarafları Kimlerdir?
Satıcı (Üretici Çiftçi)
- Ticari belge veremez.
- Müstahsil makbuzunu imzalar.
- Belgenin aslını alır.
- Satış bedelini alır
Alıcı (Defter Tutan Çiftçi)
- Müstahsil makbuzunu düzenler.
- Ticari belge verebilir.
- Belgenin kopyasını alır.
- Satış bedelini öder.
e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasından Kimler Yararlanabilir?
- 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca müstahsil makbuzu belgesi düzenlemek zorunda olan mükellefler, isteğe bağlı olarak “1/1/2018” tarihinden itibaren uygulamaya dahil olabilirler.
- Uygulamaya dahil olacak mükelleflerin, Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile zorunluluk getirilen haller dışında; e-Fatura, e-Arşiv Fatura ve e-Defter uygulamalarına dahil olma zorunlulukları bulunmamaktadır.
- e-Müstahsil Makbuzu Uygulaması zorunlu bir uygulama değildir.
e-Müstahsil Düzenlenmesi ve Teslimi Nasıldır?
Elektronik ortamda düzenlenen ve elektronik sertifika ile imzalanan e-Müstahsil Makbuzunun en az bir nüshasının kağıt çıktısı alınarak, çıktının her iki tarafça ıslak imza ile imzalanması ve satıcı çiftçiye verilerek çiftçi tarafından kağıt ortamda ve e-Müstahsil Makbuzunun tüccar nüshası ise elektronik sertifika ile imzalı olarak e-ortamda muhafaza edilmesi gerekir. e-Müstahsil Makbuzu üzerinde, GİB sistemlerinden elektronik ortamda sorgulanması ve doğrulanması için karekoda veya barkoda yer verilir.
e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasından Yararlanma Yöntemleri Nedir?
- Mükellefler, e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasından;
- Kendi bilgi işlem sistemlerinin Başkanlık sistemlerine entegrasyonu yoluyla,
- Gelir İdaresi Başkanlığının servis ettiği GİB Portalı üzerinden makbuzları tek tek işleyerek,
- Başkanlıktan izin almış özel entegratörlerin bilgi işlem sistemleri aracılığıyla olmak üzere üç yöntemden herhangi birini seçerek yararlanabilir.
- e-Müstahsil Makbuzu Uygulamasına özel entegratörlük yöntemle dahil olmak isteyen mükelleflerin doğrudan Başkanlıktan izin almış özel entegratörlerden herhangi birine başvurması yeterlidir. Bu mükelleflerin ayrıca Başkanlığa başvuruda bulunmalarına gerek bulunmamaktadır.
e-Müstahsil Makbuzu Özel Entegratörlük Hizmetleri Nedir?
- Özel Entegratör Firmaları e-Müstahsil Makbuzu düzenlemek isteyen mükelleflere,
- e-Müstahsil Makbuzu ve e-Müstahsil Makbuzu Raporu oluşturma,
- Mali mühürle onaylama ve zaman damgası kullanarak e-Müstahsil Makbuzu Raporunu Başkanlığa elektronik ortamda iletme hizmeti verirler.